กฎหมายที่เกี่ยวข้องกับ รถโฟล์คลิฟท์ (Forklift) ในประเทศไทย มีหลายฉบับที่กำหนดแนวทางปฏิบัติ เพื่อป้องกันอุบัติเหตุและสร้างความปลอดภัยในการทำงาน โดยเฉพาะในสถานประกอบกิจการที่มีการขนย้ายหรือยกเคลื่อนวัสดุ โดยสามารถสรุปกฎหมายที่เกี่ยวข้องได้ดังนี้:
1. พระราชบัญญัติความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงาน พ.ศ. 2554
- กำหนดให้ นายจ้างต้องจัดให้มีความปลอดภัยในการทำงาน รวมถึงอุปกรณ์ เครื่องจักร และยานพาหนะ
- มาตรา 8, 9 และ 10 บัญญัติให้จัดให้มีการฝึกอบรม และจัดสภาพการทำงานที่ปลอดภัย
- หากเกิดอุบัติเหตุจากการใช้รถโฟล์คลิฟท์โดยไม่มีการควบคุมที่เหมาะสม อาจถือเป็นการละเมิดกฎหมายนี้
2. ประกาศกระทรวงแรงงาน เรื่อง กำหนดให้นายจ้างต้องจัดให้มีการฝึกอบรมผู้ใช้งานเครื่องจักรกลหนัก พ.ศ. 2565
- รถยก (โฟล์คลิฟท์) ถือเป็นหนึ่งในเครื่องจักรกลที่ต้องได้รับการฝึกอบรมก่อนใช้งาน
- ผู้ขับขี่ต้องผ่านการอบรมจากหน่วยงานที่ได้รับการรับรอง
- ต้องมีใบรับรองหรือบันทึกหลักฐานการอบรม
3. กฎกระทรวง กำหนดมาตรฐานในการบริหารจัดการ ด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสภาพแวดล้อมในการทำงานเกี่ยวกับเครื่องจักร เครื่องมือ และอุปกรณ์ พ.ศ. 2552
- รถโฟล์คลิฟท์ถือเป็นอุปกรณ์ที่ใช้พลังงาน ต้องมีการบำรุงรักษาอย่างสม่ำเสมอ
- ต้องมีการตรวจสอบก่อนใช้งานทุกวัน
- มีการกำหนดเรื่อง พื้นที่การใช้งาน, ความเร็วที่ปลอดภัย, การติดตั้งสัญญาณเตือน
4. กฎกระทรวง การจัดทำแผนและมาตรการด้านความปลอดภัยในการทำงาน พ.ศ. 2554
- หากสถานประกอบกิจการมีการใช้รถโฟล์คลิฟท์ในวงกว้าง จำเป็นต้องจัดทำแผนความปลอดภัย
- ครอบคลุมถึงมาตรการป้องกันอุบัติเหตุ และแผนการตอบสนองหากเกิดเหตุฉุกเฉิน
5. กฎหมายเกี่ยวกับการตรวจสอบสภาพและการซ่อมบำรุง
- มาตรา 107 แห่ง พ.ร.บ. คุ้มครองแรงงาน พ.ศ. 2541 กำหนดให้นายจ้างต้องดูแลให้เครื่องมือและอุปกรณ์ปลอดภัย พร้อมใช้งาน
- ต้องมีการบำรุงรักษาตามรอบระยะเวลา และมีบันทึกการซ่อมบำรุง
6. มาตรฐานที่เกี่ยวข้องอื่น ๆ
- ISO 3691-1:2020 (มาตรฐานสากลด้านรถอุตสาหกรรม) – ใช้เป็นแนวทางเพิ่มเติมในสถานประกอบการขนาดใหญ่
- กฎหมายจราจรภายในโรงงาน – บริษัทสามารถกำหนดกฎระเบียบเพิ่มเติม เช่น การจำกัดความเร็ว , เส้นทางเดินรถ
ข้อกำหนดด้านผู้ปฏิบัติงาน
- ผู้ขับรถโฟล์คลิฟท์ต้องมีอายุไม่ต่ำกว่า 18 ปี
- ต้องมีความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้รถ ผ่านการอบรมโฟล์คลิฟท์
- ต้องใส่อุปกรณ์ป้องกัน เช่น หมวกนิรภัย เสื้อสะท้อนแสง รองเท้าเซฟตี้ ฯลฯ
บทลงโทษกรณีฝ่าฝืน
- นายจ้างไม่จัดอบรม อาจมีโทษปรับไม่เกิน 100,000 บาท
- ไม่มีมาตรการควบคุมความปลอดภัย อาจถูกสั่งให้หยุดดำเนินการ
- หากเกิดอุบัติเหตุจากการละเลย อาจมีการดำเนินคดีทางอาญาเพิ่มเติม
