เครน หรือปั้นจั่น เป็นเครื่องจักรที่มีหน้าที่สำคัญมากในงานก่อสร้างอาคารและสิ่งก่อสร้างต่าง ๆ หากอยากรู้ว่าเครนทำงานอย่างไร และมีหน้าที่อะไรบ้าง บทความนี้มีคำตอบให้ครบ พร้อมแนะนำให้คุณได้รู้จักกับ 3 ประเภทของเครนที่ถูกใช้อย่างแพร่หลายในปัจจุบัน
เครนคืออะไร มีหน้าที่อะไร ?
ปั้นจั่น หรือเครน (Crane) เป็นเครื่องจักรกลชนิดหนึ่ง มีหน้าที่หลักในการยกและเคลื่อนย้ายวัตถุที่มีน้ำหนักมากต่าง ๆ ซึ่งเครนนั้นทำงานโดยอาศัยหลักการทำงานของคาน ซึ่งเกี่ยวข้องกับหลักการความสมดุลโมเมนต์ของแรง และอาศัยหลักการทำงานของรอก ซึ่งเกี่ยวข้องกับหลักการของแรงในการยกวัตถุ
รู้จักหลักการทำงานของเครน
การทำงานของเครนสามารถแบ่งออกเป็น 2 ขั้นตอนหลัก คือการยก และการเคลื่อนย้ายวัตถุ
1. การยกวัตถุ
เครนสามารถยกวัตถุได้โดยการใช้หลักการของคาน โดยที่คานจะรับน้ำหนักของวัตถุที่หนักได้เมื่อคานอยู่ในจุดสมดุล ทำให้สามารถยกวัตถุที่หนักได้โดยใช้แรงในการยกวัตถุที่น้อยกว่าน้ำหนักของวัตถุมาก
2. การเคลื่อนย้ายวัตถุ
เครนสามารถเคลื่อนย้ายวัตถุได้ด้วยการใช้รอก ซึ่งรอกจะสามารถเพิ่มแรงในการยกวัตถุ และเปลี่ยนทิศทางของแรงได้ด้วยการเพิ่มจำนวนรอกที่ใช้
ตัวอย่างการใช้ประโยชน์จากเครน
เครนถือเป็นเครื่องจักรสำคัญที่ถูกใช้ประโยชน์เพื่อการก่อสร้างและอุตสาหกรรมต่าง ๆ เช่น
- การก่อสร้าง
การก่อสร้างอาคาร สะพาน อุโมงค์ จำเป็นต้องใช้เครนมาช่วยให้การก่อสร้างเป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และรวดเร็ว โดยเครนจะถูกใช้เพื่อยกหรือเคลื่อนย้ายวัสดุก่อสร้างขนาดใหญ่ และมีน้ำหนักมากอย่างเช่น คาน เสาเข็ม แผ่นคอนกรีตสำเร็จรูป และอื่น ๆ
- อุตสาหกรรมการผลิตและโลจิสติกส์
ในอุตสาหกรรมการผลิตและการขนส่ง เครนจะถูกใช้ในการยกและขนย้ายสินค้า เครื่องมือ หรือวัตถุดิบต่าง ๆ ที่มีน้ำหนัก หรือมีขนาดใหญ่ เพื่อประหยัดเวลาในการขนย้าย และเสริมประสิทธิภาพการทำงาน เช่น การใช้เครนยกตู้คอนเทนเนอร์ในท่าเรือ ยกชิ้นส่วนรถยนต์ในโรงงานอุตสาหกรรม หรือการใช้เครนยกสินค้าเข้าคลังสินค้า
- อุตสาหกรรมเกษตรและเหมืองแร่
มีเครื่องมือ เครื่องจักร และวัตถุดิบมากมายในอุตสาหกรรมเกษตรและเหมืองแร่ที่มีน้ำหนักมาก ซึ่งจำเป็นจะต้องใช้เครนเพื่อช่วยเคลื่อนย้ายเพื่อให้สะดวกต่อการติดตั้งและใช้งาน เช่น การใช้เครนยกเครื่องจักรกลการเกษตรไปในพื้นที่เพาะปลูก การใช้เครนยกแร่เหล็กขนาดใหญ่จากเหมือง และการใช้เครนยกท่อน้ำมันในทะเล
ประเภทของเครน
- เครนหอสูง (Tower crane)
เครนหอสูง เป็นเครนที่นิยมใช้ในไซต์งานก่อสร้าง และอุตสาหกรรมเหมืองแร่ หรือบ่อน้ำมัน โดยที่เครนชนิดนี้จะลักษณะเด่นคือ สามารถยกวัตถุขึ้นสูงและไกลได้ - เครนเหนือศีรษะ (Overhead crane)
เครนแบบเหนือศีรษะ เป็นเครนชนิดที่ติดตั้งอยู่บนรางวิ่งที่ติดตั้งไว้บนเพดาน สามารถเคลื่อนย้ายวัตถุได้รอบทิศทาง เหมาะกับการใช้งานในคลังสินค้า และโรงงานต่าง ๆ - เครนเคลื่อนที่ได้ (Mobile crane)
เครนแบบเคลื่อนที่ได้ เป็นเครนชนิดที่ติดตั้งบนรถ หรือแท่นเคลื่อนที่ ทำให้สามารถเคลื่อนย้ายเครนไปใช้ตามจุดต่าง ๆ ได้อย่างสะดวกสบาย
ความปลอดภัยในการใช้งานเครน
จะเห็นได้ว่า การใช้งานเครนนั้นมีประโยชน์มาก เพราะช่วยให้การทำงานในไซต์ก่อสร้าง และอุตสาหกรรมต่าง ๆ เป็นไปได้อย่างสะดวก และมีประสิทธิภาพ โดยมีเครนหลายประเภทให้เลือกใช้ตามความเหมาะสมกับวัตถุประสงค์การใช้งาน แต่อีกหนึ่งสิ่งสำคัญที่ไม่สามารถมองข้ามได้เลยก็คือ ความปลอดภัยในการใช้เครนนั่นเอง โดยควรปฏิบัติตามกฎระเบียบและข้อบังคับอย่างเคร่งครัด เพื่อป้องกันอุบัติเหตุที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนี้
- การตรวจสอบสภาพของเครนก่อนใช้งาน
- การใช้เครนตามน้ำหนักที่ระบุไว้
- การควบคุมเครนโดยผู้ที่มีความชำนาญ
- หลีกเลี่ยงการยกวัตถุที่มีน้ำหนักเกิน
เมื่อรู้แล้วว่าเครนคืออะไร มีกี่ประเภท ใช้ประโยชน์ได้อย่างไรบ้าง รวมถึงมีหลักการทำงานอย่างไร อีกสิ่งสำคัญคือต้องไม่ลืมความปลอดภัยในการใช้เครน หากกำลังมองหาบริการตรวจสอบเครน และอบรมการใช้เครนที่ตรงตามกฎหมายเครนใหม่ เลือกใช้ผู้เชี่ยวชาญที่พร้อมให้บริการเกี่ยวกับเครนอย่างครบวงจรอย่าง Crane Professional ซึ่งดำเนินการโดยวิศวกรเครื่องกล ระดับสามัญวิศวกรมากประสบการณ์ ที่เชี่ยวชาญด้านการตรวจ ปจ.1 ปจ.2 โดยเฉพาะ
สนใจบริการอบรมเครน 4 ผู้ อบรมการใช้เครนอยู่กับที่และเครนเคลื่อนที่ รวมถึงบริการตรวจสอบเครนจาก Crane Professional สอบถามข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่ คุณเจนจิรา เบอร์โทรศัพท์ 089-870-9778 หรือช่องทางอีเมล janejira.c@craneprofessional.in.th และทาง LINE Official